مقدمه
چند سالی ست که نسل ?ام شبکه های موبایل، موسوم به ?G در بسیاری از کشورهای جهان به بهره برداری رسیده است، اما هنوز در کشورمان این نسل مورد استفاده قرار نگرفته است. البته قرار است تا کمتر از یک ماه دیگر این خدمات توسط شرکت تامین تلکام در ایران اجرایی و سیم‌کارت‌های این اپراتور وارد بازار شوند. لازم است بدانیم که طبق پروانه‌ی اپراتور سوم، تامین تلکام به مدت دو سال به صورت انحصاری نسل سوم شبکه را در اختیار خواهد داشت و اپراتورهای دیگر هیچ حقی برای ارائه‌ی این خدمات ندارند. نگاهی کوتاه می‌اندازیم به ارائه‌ی شبکه‌ی ?G در ایران و حرف و حدیث‌هایی که در این رابطه چند وقتی ست شکل گرفته است.
شبکه‌ی ?G در بسیاری از کشورها
اگر در جریان اخبار باشید، می‌دانید که بیشتر از یک سال است که شبکه‌ی ?G در بسیاری از کشورهای جهان از جمله: امریکا، چند کشور اروپایی، ژاپن، کره جنوبی، ارمنستان و افریقای جنوبی راه‌اندازی شده است. همان‌طور که می‌دانید ظرفیت انتقال اطلاعات در نسل چهارم حدود ?? برابر نسل سوم می‌باشد، یعنی به صورت تئوری سرعت انتقال اطلاعات تا ??? مگابیت بر ثانیه در این نسل می‌رسد.
تبلیغی که نشان دهنده تفاوت سرعت شبکه ?G و ?G است
انبوه داده‌ها در عصر کنونی
با توجه به دنیای ارتباطی که با آن مواجه هستیم، یکی دغدغه‌‌های بزرگ توسعه‌دهندگان تلفن همراه، موضوع انتقال اطلاعات در این حوزه می‌باشد. هر روز سرعت‌های بیشتری برای انتقال اطلاعات در نظر گرفته می‌شود و در ادامه بسترهای لازم برای این موضوع به وجود می‌آیند. پس همه به سوی انتقال بسیار سریع اطلاعات، خصوصا در اینترنت حرکت می‌کنند. کارشناسان معتقدند که نسل چهارم شبکههای تلفن همراه می‌تواند تا اندازه‌ای این نگرانی را در صنعت تلفن همراه کاهش دهد.
اقدام اپراتور همراه اول برای طرح آزمایشی شبکه نسل چهارم
چند روز پیش مدیرعامل اپراتور همراه اول جناب آقای وحید صدوقی در رابطه با اجرای آزمایشی نسل چهارم شبکه تلفن همراه در کشور خبر داد. البته این اولین باری نبود که ایشان در رابطه با این موضوع صحبت کرد، بلکه برای اولین بار سال پیش این موضوع را رسانه‌ای کرد. اما بشنوید از معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور که بعد از درج این خبر در رسانه‌ها، واکنش نشان داد و گفت: هیچ اپراتوری تا دو سال آینده مجاز نیست خدمات نسل چهارم را حتی به صورت آزمایشی در کشور ارائه کند. ایشان افزود: تا پایان دوره حفاظت اپراتور سوم هیچ اپراتوری نمی تواند حتی به صورت آزمایشی خدمات نسل سوم و چهارم موبایل را ارائه کند.
یک جمع‌بندی
?- بیش از یک سال است که نسل چهارم در بسیاری از کشورها، حتی ارمنستان و یا افریقای جنوبی راه‌اندازی شده است. در کشور ما هنوز از نسل سوم خبری نیست و قرار است تا کمتر از یک ماه دیگر این نسل جدید در کشور توسط شرکت تامین تلکام راه‌اندازی شود؛ البته اگر بنا به دلائل مختلف به تاخیر نخورد.
?- بنا بر پروانه‌ی اپراتور سوم، تا دو سال آینده هیچ اپراتوری نمی‌تواند حتی به صورت آزمایشی! خدمات نسل سوم و یا چهارم را راه‌اندازی کند.
?- با توجه به افزایش بسیار زیاد اطلاعات در عصر کنونی، نیاز به پهنای باند بالا در تمامی زمینه احساس می‌شود. از این رو، تلفن‌های همراه که امروزه به عنوان یکی از پرکاربردترین گجت‌ها محسوب می‌شوند؛ باید بتوانند با سرعت بالا اطلاعات را جابه‌جا کنند و برای این کار به بستر سازی مناسب نیاز است.
سوال؟
اگر ما بخواهیم تا دو سال آینده حتی به صورت آزمایشی از راه‌اندازی شبکه‌ی ?G عقب بمانیم، آن هم بخاطر قوانین و نه بخاطر نبود امکانات و تجهیزات لازم، آن‌گاه چطور می‌توان با دنیای فن‌آوری‌های جدید پیش برویم؟ چطور می‌توان به برنامه‌های توسعه کشور دست پیدا کنیم؟ چگونه می‌توان با پیشرفت‌های جدیدی که در سایه‌ی سرعت بالای انتقال اطلاعات صورت می‌گیرد، ماهم حرفی برای گفتن داشته باشیم؟
این سوال‌ها و بسیاری سوال‌های دیگر را باید مسولین این حوزه از خود داشته باشند. گاهی پیش می‌آید که ما توانایی و امکانات لازم برای فن‌آوری خاصی را نداشته باشیم و از آن فن‌آوری‌ها عقب بمانیم؛ ولی گاهی پیش می‌آید که ما توانایی و امکانات لازم را برای پیشرفت‌های جدید داریم، اما قوانین دست‌وپا گیر و گاها سلیقه‌ای ممکن است ما را از فن‌آوری‌های جدید عقب نگه دارد.
اعتقاد وزیر ارتباطات
جالب است صحبت‌هایی را که اخیرا جناب وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، آقای رضا تقی‌پور در رابطه با ارائه‌ی شبکه‌ی ?G در ایران در گفت‌وگویی که با مهر انجام داده است، بشنوید. متن دقیق پیام از خبرگزاری مهر به شرح زیر است:
” اما در این رابطه رضا تقی پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفتگو با مهر ضرورتی برای ارائه نسل چهارم موبایل در کشور احساس نمی کند و معتقد است که تنها تفاوت نسل چهارم موبایل با شبکه نسل سوم در خدمات ارزش افزوده آن است به نحوی که خدمات نسل چهارم موبایل با پهنای باند بیش از ?? تا ??? مگابیت در ثانیه ارائه می شود.
وی گفت: برداشتمان این است که در شرایط فعلی کشور، هنوز چنین خدمات ارزش افزوده ای از نظر محتوایی تعریف نشده است. در ضمن ما باید یک دوره ای نسل سوم موبایل را تجربه کنیم تا خدمات ارزش افزوده آن فرهنگسازی شود و مردم از آن استفاده کنند. طبیعتا زمانی که این نیاز در جامعه به صورت مشخص احساس شود برای ارائه نسل چهارم موبایل در کشور هم اقدام خواهد شد. “
از قسمت اول متن برمی‌آید که اعتقاد آقای وزیر این است که نسل سوم و چهارم تفاوت زیادی با هم ندارند! و تنها تفاوت آن‌ها در پهنای باند است. اما از قسمت دوم متن برمی‌آید که در شرایط فعلی کشور، این خدمات مفهومی جدید دارد و ما ابتدا باید نسل سوم را تجربه و سپس به سمت نسل چهارم برویم تا فرهنگ استفاده از این فن‌آوری در کشور به وجود آید. اما دو سوال اساسی در این‌جا به وجود می‌آید:
?- اول این‌که با توجه به وجود اینترنت پرسرعت و وایمکس در ایران و همچنین ارائه‌ی GPRS در هر دو اپراتور (با توجه به این‌که ایرانسل از همان ابتدای کار این خدمات ارزش افزوده را ارائه داد) آیا بازهم نیاز به تجربه وجود دارد؟ همچنین این خدمات حالت تعریف نشده دارد؟ (به اعتقاد شما که می‌گویید نسل سوم و چهارم فقط در زمینه پهنای باند با هم متفاوت هستند)
?- به نظر شما ارائه نسل سوم که اکنون روزهای آخر عمر خود را سپری می‌کند و در حال جایگزینی نسل جدید به جای ?G در سایر کشورها هستیم، آیا این کار یک موازی‌کاری به حساب نمی‌آید؟ آیا سرمایه‌های کشور از این لحاظ به هدر نمی‌روند؟
همچنین باید این موضوع را در نظر گرفت که تا دو سال هیچ اپراتوری حق ارائه‌ی نسل چهارم را نخواهد داشت. این یعنی باید ما همیشه (از این لحاظ) عقب بمانیم.
نظر شما چیست؟ آیا شما معتقد هستید که باید ابتدا نسل سوم را تجربه و سپس به سوی نسل چهارم برویم؟ آیا به فرهنگسازی نیاز داریم و در این چند سال فرهنگسازی صورت نگرفته است؟
